Studeren bij Defensie

Studeren bij Defensie versus regulier wetenschappelijk onderwijs

De Nederlandse Defensie Academie (NLDA) verzorgt geaccrediteerd wetenschappelijk onderwijs (WO). Aan de NLDA volg je dus een universitaire bacheloropleiding, die je afsluit met een erkend diploma dat toegang geeft tot diverse masteropleidingen. Toch is de NLDA een heel bijzondere WO-instelling. En niet alleen omdat alle studies die je er kunt volgen een militaire invalshoek hebben. Je kunt je namelijk niet zomaar voor een studie aanmelden, maar moet solliciteren naar een functie bij Defensie. Om aan je studie te beginnen heb je dan ook niet voldoende aan het juiste VWO-diploma, je doorloopt ook een militaire keuring waarin wordt beoordeeld of wij je geschikt vinden voor een leidinggevende functie.

Word je aangenomen, dan treed je in dienst van Defensie. Je ontvangt salaris en Defensie betaalt je studie. Daar staat wel tegenover dat je na je afstuderen een bepaalde tijd bij Defensie moet blijven werken. Officieren in opleiding worden cadet (Landmacht, Luchtmacht, Marechaussee) of adelborst (Marine) genoemd.

Voordat je aan de studie begint, krijg je eerst 16 weken militaire opleiding. Daarin leer je de militaire basisvaardigheden en bereid je je voor op je rol als leidinggevende. Vanaf indiensttreding ben je een militair en draag je dus een uniform. Je woont met je studiegenoten/collega’s op het campusterrein van de NLDA, maar gaat ook een aantal keren op oefening. Tijdens de militaire opleiding deel je een kamer met een aantal studiegenoten, daarna krijg je een eigen kamer om rustig te kunnen studeren. Het samen leven en werken op de NLDA-campus zorgt vaak voor hechte, langdurige vriendschappen met studiegenoten die straks ook je collega’s zijn!

Solliciteren als officier

Wil je een studie volgen aan de NLDA, dan moet je solliciteren op één van de officiersfuncties. Een officier is een militair leidinggevende vanaf de rang van tweede luitenant/luitenant ter Zee der tweede klasse. Daarnaast heeft een officier een vakspecialisatie. Die specifieke combinatie is de officiersfunctie. Er zijn officieren die aan het hoofd staan van een gevechtseenheid, maar ook officieren die een technische, logistieke, administratieve of geneeskundige eenheid leiden. Ook vliegers, air controllers en de hogere leidinggevenden op een schip en bij de Marechaussee zijn officieren.

Kies je voor een gevechtsfunctie, dan ben je vrij in de keuze van je bacheloropleiding. De meeste andere officiersfuncties zijn gekoppeld aan een specifieke bacheloropleiding. Dit zijn met name officiersfuncties op het gebied van techniek en bedrijfsvoering.

1. Beroepsopleiding deel 1 (BO1)

De eerste 16 weken staan in het teken van je militaire vorming (inclusief maritieme vorming bij de Marine). Je leert de basisvaardigheden waarover elke militair moet beschikken. Denk daarbij aan schieten en marslopen en bij de Marine ook aan maritieme vaardigheden. Daarnaast bereiden we je voor op je rol als officier door het ontwikkelen van je leiderschapsvaardigheden. De cadetten gaan diverse keren op bivak om het geleerde in praktijk te brengen en de adelborsten gaan op varende stage.

Militaire Bedrijfswetenschappen (MBW)

De studie Militaire Bedrijfswetenschappen leert je om te gaan met bedrijfswetenschappelijke vraagstukken, zowel in de vredessituatie als in crisisomstandigheden. Door bedrijfswetenschappelijke vraagstukken te vertalen naar de krijgsmacht is Militaire Bedrijfswetenschappen een unieke opleiding in Nederland.

Officieren moeten na hun opleiding onder de zwaarste omstandigheden leiding kunnen geven. Dit onderdeel krijgt daarom ruime aandacht. Verder is er aandacht voor financiën, beheer, organisatiekunde, bestuursrecht, ICT en logistiek. Tijdens de opleiding werk je aan analytische en sociale vaardigheden. En bouw je aan een portfolio van presentatietechnieken in het Nederlands en in het Engels.

In de loop van de studie ga je je specialiseren. Het onderwerp hangt af van je latere werkplek. Denk daarbij aan economie, logistiek, personeelsmanagement of human factors en veiligheid.

Militaire Systemen en Technologie (MS&T)

De opleiding Militaire Systemen en Technologie (MS&T) is vergelijkbaar met een studie aan een technische universiteit. MS&T onderscheidt zich daarvan door de focus op Defensie en de systemen die daar worden gebruikt.

De studie start met het leggen van een wetenschappelijke basis, met vakken als wiskunde, natuurkunde, IT, signaalverwerking en regeltechniek. Daarna volg je een van de drie opleidingsvarianten:

• een 'harde' technische variant bedoeld voor toekomstige officieren in de technische korpsen of dienstvakken. Binnen deze opleidingsvariant zijn er vakken op het gebied van werktuigbouwkunde en wapen-. sensor-, maritieme en luchtvaarttechniek.
• een technisch-bedrijfskundige variant, waarin technisch operationeel gerelateerde vakken gecombineerd worden met economische en logistieke. Speciale aandacht is er voor inzet en onderhoud van militaire systemen en navigatie-, communicatie- en informatiesystemen.
• een civieltechnische variant, waarin aandacht is voor vakken als grondmechanica, constructieleer, bouwkunde, pyrotechniek en ontwerpprojecten.

In het laatste deel van de opleiding specialiseer je je op een bepaald gebied: militaire schepen, vliegtuigen, voertuigen, navigatie, operationele analyse, onderhoud, civiele techniek of informatiesystemen.

De opleiding biedt toegang tot verschillende technische masters van civiele en militaire universiteiten in binnen- en buitenland.

3. Vaktechnische Opleiding

Aan een manager van een IT-afdeling worden heel andere eisen gesteld dan aan een personeelsmanager of aan een filiaalmanager van een winkelbedrijf. Dat geldt ook voor leidinggevenden binnen de krijgsmacht. Behalve over leiderschapsvaardigheden moet je ook beschikken over vakspecifieke kennis die verband houdt met het onderdeel waar je gaat werken. De Vaktechnische Opleiding (VTO) zorgt voor die aansluiting tussen theorie en praktijk. Bij de Landmacht, Luchtmacht en Marechaussee staat de VTO gepland na het afronden van de wetenschappelijke opleiding. Bij de Marine is de VTO verweven met de bachelorfase. Na het afronden van de wetenschappelijke opleiding volgen. Marineofficieren een Praktische Bedrijfsintroductie (PBI) bij het onderdeel waar ze hun eerste functie gaan vervullen. Officieren der Mariniers gaan direct aan de slag in hun eerste functie. In hoofdstuk 5 vind je meer informatie over de Vaktechnische Opleiding en een aantal praktijkvoorbeelden.   

KMA of KIM?

De Faculteit Militaire Wetenschappen van de NLDA heeft twee vestigingen: het Koninklijk Instituut voor de Marine (KIM) in Den Helder en de Koninklijke Militaire Academie (KMA) in Breda. Marineofficieren volgen de eerste 41 weken van hun opleiding aan het KIM, officieren van de andere defensieonderdelen gaan naar de KMA. Na 41 weken vervolgen studenten MS&T hun studie in Den Helder, de twee andere studierichtingen worden gegeven in Breda. Een deel van de studenten verhuist dus aan het eind van het eerste jaar. De kans is groot dat je na het afronden van de bachelorfase opnieuw gaat verhuizen, want de Vaktechnische Opleidingen spelen zich af op diverse locaties in het land.

Tijdens je studie ben je een aantal keren van huis voor een bivak of zeereis (Marineofficieren), een soort praktijkstage voor je militaire (en maritieme) vorming. Je doet dan ook je eerste ervaring op als leidinggevende.

Campusmodel

Studenten aan de NLDA wonen en studeren op de campus in Breda of Den Helder. De eerste 16 weken deel je een kamer met een groep studenten, daarna krijg je een eigen kamer om rustig te kunnen studeren. Op de campus zijn ook alle andere voorzieningen aanwezig, zoals een bibliotheek, een restaurant, een studentenvereniging en uitgebreide faciliteiten om te sporten.

Het studentenleven

Als officier in opleiding ben je naast militair natuurlijk ook student. Een periode in je leven die bij uitstek geschikt is om vrienden te maken en je interesses te verdiepen. Zowel het KIM als de KMA hebben een actieve studentenvereniging (het Korps Adelborsten en het Cadettencorps) die een belangrijke rol speelt in de vorming van officieren, zowel persoonlijk als beroepsmatig, maar ook allerlei andere activiteiten organiseert. De verenigingen worden volledig gerund door de cadetten en adelborsten en bieden tal van mogelijkheden om bestuurlijke en organisatorische ervaring op te doen. Daarnaast bieden ze uiteraard de nodige ontspanning en vermaak, ze maken je opleidingstijd tot een onvergetelijke periode.

De militaire academies hebben een rijke geschiedenis en tal van mooie tradities waarin de korpsen een belangrijke rol spelen. Hoogtepunten zijn het jaarlijkse Assaut – een tweedaags gala voor officieren – en de wedstrijd tussen cadetten en adelborsten.

Virtual tours

Om je alvast een inkijkje te geven op het KIM en de KMA en zo een indruk te krijgen van waar je gaat studeren, heeft Defensie voor elk van de instituten een virtual tour ontwikkeld. Je vindt ze hier:

Brug tussen theorie en praktijk

De militaire (en maritieme) vorming en de bacheloropleiding leggen een stevig fundament voor je functioneren als officier. Ze voorzien echter niet in de specifieke kennis die nodig is voor het uitoefenen van jouw functie. De Vaktechnische Opleiding slaat de brug tussen theorie en praktijk. Het is een intensieve opleiding waarin je extra kennis verwerft die gericht is op de uitoefening van jouw functie.

Bij de Landmacht, Luchtmacht en Marechaussee staat de VTO gepland aan het eind van je opleidingstraject, na het afronden van de wetenschappelijke opleiding. Voor de meeste functies duurt de opleiding ongeveer een half jaar. De VTO van vliegers duurt circa drie jaar. Een deel van hun opleiding vindt plaats in het buitenland.

Bij de Marine is de VTO verweven met de bachelorfase. Officieren Zeedienst en Officieren der Mariniers volgen een groot deel van hun VTO al aan het begin van hun studie. Zij beginnen een jaar later aan hun bacheloropleiding. Marineofficieren sluiten hun Vaktechnische Opleiding af met de Praktische Bedrijfsintroductie (PBI) van een half jaar bij het onderdeel waar ze hun eerste functie gaan vervullen. Officieren der Mariniers gaan direct in hun eerste functie aan de slag na het afronden van de wetenschappelijke opleiding.

Enkele voorbeelden

Hieronder worden van een paar officiersfuncties het opleidingstraject beschreven.

Officier Zeedienst

Als Officier Zeedienst volg je na een half jaar maritiem-militaire vorming één jaar maritieme opleiding. Je leert daarin vrijwel alles wat van belang is voor de voorbereiding van een zeereis tot aan het beladen, bevoorraden en navigeren van het schip. Je krijgt onder meer les in een brugsimulator en maakt twee zeereizen. Daarnaast is er aandacht voor vakken als Militair Recht, Organisatie en Maritieme Operaties. Tijdens de bacheloropleiding zijn er diverse blokken gereserveerd voor het op peil houden en verdiepen van je kennis. Aan het eind van je studie monster je aan op een schip voor de Praktische Bedrijfsintroductie en maak je een lange zeereis.

Officier Vlieger

Als Officier Vlieger maak je tijdens je bacheloropleiding al de eerste vlieguren, maar de vliegeropleiding start pas echt wanneer je je bachelordiploma op zak hebt. Je volgt eerst een aantal maanden theorie op Vliegbasis Woensdrecht en haalt dan je militaire vliegbrevet. Aan het eind van deze Elementaire Vliegopleiding wordt beslist op welk toestel je verder gaat. Helivliegers blijven nog drie maanden extra in Woensdrecht voor een aanvullende opleiding, maar uiteindelijk vervolgt iedereen zijn of haar opleiding op een luchtmachtbasis in het buitenland (meestal de Verenigde Staten). Je vliegeropleiding duurt in totaal ongeveer drie jaar.

Officier Cavalerie Verkenning

Als Officier Cavalerie Verkenning bij de Landmacht ben je vrij in de keuze van je bachelor. De eerste vier jaar volg je zoals elke Landmachtofficier naast de bacheloropleiding je militaire vorming. Je sluit je opleidingsperiode af met een vaktechnische opleiding van een half jaar bij het Opleidings- en Trainingscentrum Manoeuvre in Amersfoort. Daar verdiep je je onder andere in commandovoering en verkenning.

Officier der Marechaussee

Als Officier der Marechaussee volg je een opleidingsvariant van de bachelor Militaire Bedrijfswetenschappen. Je militaire vorming overlapt deels het programma van Land- en Luchtmacht, daarnaast is er aandacht voor de specifieke kanten van het marechausseewerk. Je VTO bestaat uit een minor Operationeel Management aan het Opleidings- en Trainingscentrum Marechaussee (OTCKMar) in Apeldoorn. Leiderschap is daarin een belangrijk thema. Daarnaast leer je wat het is om op te treden als Hulpofficier van Justitie en komen thema’s als Vreemdelingenzorg en het Militair tuchtproces aan de orde. In de minor combineer je theorie en praktijk. Je neemt bijvoorbeeld deel aan een praktijksimulatie van een grootschalig incident en je werkt naast de minor als plaatsvervangend teamleider onder begeleiding van een ervaren officier.

Officier Technische Dienst

Voor een Officier Technische Dienst bij de Marine start de Vaktechnische Opleiding al tijdens de bacheloropleiding. Elk studiejaar is er een periode van 7 weken (14 in het eerste jaar) waarin de aandacht gericht is op de theorie en de praktijk van je toekomstige functie. Je schuift bijvoorbeeld aan bij vakken als Materiaalverwerking, Elektronica, Technisch tekenen en Wapentechniek. Maar je gaat ook op excursie naar het Marinebedrijf en een paar weken de zee op. Na het behalen van je bachelordiploma volgt de Praktische Bedrijfsintroductie, waarin je aanmonstert op een schip of onderzeeboot (alleen mannen). Gedurende deze reis loop je stage bij de Technische Dienst onder leiding van een ervaren officier.

Officier Logistiek Militaire Administratie

Als Officier Logistiek Militaire Administratie bij de Landmacht bestaat je vaktechnische opleiding uit een Algemeen Logistiek deel van ongeveer twee maanden en een deel dat is toegespitst op de Militaire Administratie en ook ongeveer twee maanden duurt. Daarin is onder meer aandacht voor Planning & Control, Management Control en Financial Control. Je loopt stage op een afdeling Financiële en Economische Zaken, gaat op bivak en oriënteert je op het onderdeel waar je straks gaat werken. Ook tijdens de VTO is sport een vast onderdeel in je programma.

Titel en rang

Het behalen van het bachelordiploma geeft recht op het voeren van een titel (BSc = Bachelor of Science) Krijgswetenschappen studenten krijgen een Bachelor of Arts, daarnaast heb je een militaire rang die je plaats binnen de militaire hiërarchie aangeeft. Je start als Tweede Luitenant of Luitenant-ter-zee 3e klasse. Gedurende je dienverplichting word je bij goed functioneren bevorderd tot Eerste Luitenant en Kapitein of tot Luitenant-ter-zee 2e klasse en Luitenant-ter-zee 2e klasse oudste categorie.

Startfunctie

Na het afronden van de Vaktechnische Opleiding of Praktische Bedrijfsintroductie ga je aan de slag in de officiersfunctie waarvoor je bent aangenomen. Om de twee tot drie jaar verander je meestal van functie. Defensie biedt een baangarantie voor de duur van de dienverplichting aan alle officieren die de opleiding met goed gevolg afronden.

Dienverplichting

Na het afronden van je opleiding heb je als officier een contractueel vastgelegde  dienverplichting van zeven jaar. Dat betekent dat je zeven jaar in dienst blijft, mocht je eerder de dienst willen verlaten dan brengt Defensie jouw studiekosten in rekening. Voor vliegers is deze periode 10 jaar.
Aan het eind van je dienverplichting beslis je in overleg met Defensie of je je loopbaan binnen of buiten Defensie een vervolg geeft. Carrièremogelijkheden binnen Defensie zijn onder meer afhankelijk van de door jou getoonde inzet en kwaliteiten en de beschikbaarheid van functies.

Ontwikkelmogelijkheden

Defensie is naast werkgever ook een groot opleidingsinstituut. Binnen jouw vakgebied kun je jezelf op allerlei manieren ontwikkelen of doorgroeien naar een hogere functie. In een aantal gevallen biedt Defensie de mogelijkheid om een Master te volgen aan de NLDA of aan een andere universiteit in binnen- of buitenland.

Officieren zijn zelf verantwoordelijk voor hun loopbaanontwikkeling, maar uiteraard houdt Defensie je loopbaanontwikkeling ook goed in de gaten. Als je positief opvalt en als er ruimte is binnen de organisatie, kun je doorstromen naar een hogere functie.

Meer informatie over Defensie als werkgever