Herstelwerk in de hangar - Het verhaal van Rick

In mijn vak moet je heel nauwkeurig zijn. Als je het verprutst, heb je een nóg groter probleem.

Over rick

Sergeant Rick volgde na zijn VMBO een MBO-opleiding Metaalbewerken op niveau 2. Vervolgens solliciteerde hij bij Defensie en doorliep hij de Militaire Basisopleiding Luchtmacht (MBOL) en de Functiegerichte Opleiding (FTO) aan de Koninklijke Militaire School Luchtmacht (KMSL) in Woensdrecht. Hij is zijn carrière als vliegtuigplaatwerker begonnen op Gilze-Rijen, de belangrijkste helikopterbasis, maar werkt inmiddels als F-16-specialist op Vliegbasis Volkel.

‘Ik weet nog goed dat ik als jochie van 13 de uitvaart van prins Bernhard op tv zag. Drie F-16’s en één Spitfire vlogen als eerbetoon in Missing Man-formatie boven Delft. Dat wordt vaak gedaan als een belangrijke vlieger overlijdt. Op het moment dat de vliegtuigen de overleden Bernhard passeerden, verliet de Spitfire de formatie en vloog naar boven. Dat vond ik zo indrukwekkend dat ik dacht: ‘De Luchtmacht, zou dat iets voor mij zijn?’ Ik was destijds bijna klaar met mijn VMBO richting techniek en wilde later in elk geval met mijn handen werken. Na wat vooronderzoek op internet en een paar open dagen op verschillende vliegbases besloot ik dat ik vliegtuigplaatwerker wilde worden.

Beschadigingen repareren

Inmiddels werk ik binnen de afdeling structures op Vliegbasis Volkel, een van de twee F-16-bases in Nederland. Tijdens het opstijgen, vliegen en landen wordt het plaatwerk van de jachtvliegtuigen aan enorme krachten blootgesteld en kan daardoor beschadigd raken. Als plaatwerker repareer ik die beschadigingen en zorg ik ervoor dat de F-16’s zo snel mogelijk weer de lucht in kunnen. Hierbij pas ik verschillende technieken toe: ik boor, knip en zaag, maar maak ook spanten en bout- en klinkverbindingen. In een vliegtuig zitten namelijk nog veel klinknagels. Daarnaast loop ik de F-16’s na op corrosie: aantasting van metaaloppervlakken door bijvoorbeeld zuurstof en water in de lucht. Dit doe ik allemaal ter plekke in de hangar, maar ik werk sommige precisieklusjes ook uit in mijn werkplaats.

Veel handwerk

Mijn werk is echt een ambacht. Voor elke beschadiging moet ik een andere oplossing verzinnen. Ik werk veel met handtools, zoals verschillende soorten boren, hamers en vijlen. En in de werkplaats hebben we natuurlijk een zetbank en platenwals, maar bijvoorbeeld ook een hightech dieptemeetapparaat dat heel nauwkeurig de diepte van een beschadiging kan meten. Tot wel één duizendste van een inch! Dat zijn dieptes die je niet met het blote oog kunt waarnemen.

Aan de slag met een parachutebak

Voordat ik aan de slag ga met een beschadiging maak ik altijd eerst een goed plan. Laatst kwam er bijvoorbeeld een F-16 binnen waarvan de bak waarin de drag chute zit op meerdere plekken was beschadigd. Een drag chute is een remparachute die de vlieger uitklapt als zijn remmen het bijvoorbeeld niet meer doen, deze zit met een speciaal ophangsysteem vast aan het vliegtuig. Op het moment dat de vlieger de parachute uitklapte, is het ophangsysteem gebroken en heeft een losse haak veel schade aangericht in de bak. Eerst kijk ik dan heel nauwkeurig hoe groot de schade is. In dit geval waren er meerdere scheuren en gaten in een dubbelwandige constructie. Daarna ga je onderzoeken hoe je het gaat repareren en met welke randvoorwaarden je rekening moet houden. Dat kan een uitdagende, maar ook tijdrovende klus zijn: we hebben uiteindelijk bijna drie weken met zijn tweeën aan het herstel van de parachutebak gewerkt.

Vliegtuigen én helikopters

Ik heb niet altijd op Vliegbasis Volkel gezeten; hiervoor heb ik een paar jaar met Chinooks, Apaches en Cougars op helikopterbase Gilze-Rijen gewerkt. Helikopters zijn voor een vliegtuigplaatwerker interessant omdat je veel onderdelen zelf moet maken; er komt nóg meer handwerk bij kijken dan bij F-16’s. Daarnaast bestaat een helikopter ook uit veel kunststof onderdelen, denk bijvoorbeeld aan de rotorbladen. Kunststoffen en composietmaterialen worden steeds belangrijker en ook steeds meer gebruikt. Als plaatwerker word je hier goed op voorbereid in je vaktechnische opleiding.

Op missie in het Midden-Oosten

Vorig jaar ben ik voor de eerste keer op uitzending geweest naar het Midden-Oosten. Dat was best spannend, omdat je als plaatwerker vaak in je eentje meegaat en het dan echt aankomt op je eigen kennis en kunde. Gelukkig was ik al een beetje gewend aan werken in het buitenland door verschillende oefeningen én kon ik altijd collega-plaatwerkers in Nederland bellen als ik hulp nodig had. Op een missie is het belangrijk dat vliegtuigen constant blijven vliegen. Als plaatwerker moest ik eventuele problemen en beschadigingen oplossen binnen een kort tijdsbestek. Het was een leerzame tijd en ik ben er trots op dat ik mijn uitzending goed heb doorlopen.

Dromen van de F-35

Voorlopig heb ik mijn handen vol aan de F-16, maar ik kijk ook uit naar de komst van de F-35 in 2021. Ik heb wel zin in een nieuwe uitdaging. Om daarmee te kunnen werken, moet ik namelijk aanvullende opleidingen en cursussen volgen. Plaatwerker kun je overal worden, maar als vliegtuigplaatwerker bij Defensie zit je in een hele unieke positie. Ik ben er trots op dat ik deel uitmaak van een organisatie die echt verschil maakt in de wereld.’