‘In teamverband werken met jachtvliegers, wereldwijd ingezet kunnen worden en altijd in een hoge staat van paraatheid zijn: die aspecten van het werk van een luchtgevechtsleider – Fighter Controller – leken me gaaf. Mijn broer was bovendien officier bij de Luchtmacht en kwam altijd thuis met positieve verhalen. Na de HAVO doorliep ik met succes de bijbehorende keuringstrajecten en opleidingen en in 2007 ben ik als Officier Luchtgevechtsleiding aan de slag gegaan bij het Air Operations Control Station (AOCS) in Nieuw-Milligen.

Over Bram

Kapitein Bram (33) is nooit bang geweest om buiten de gebaande paden te treden. Na de HAVO zocht hij spanning en dat vond hij bij de Luchtmacht. Bram doorliep de....

Meer over Bram
bram

Gisteravond laat naar bed en daardoor niet scherp? Dat kan als luchtgevechtsleider echt niet.

Fighter Controller

Luchtgevechtsleider word je niet zomaar. Je moet bijzonder stressbestendig, nauwkeurig en koelbloedig zijn. Om onze focus te behouden, oefenen we dagelijks. Deze missies zijn echt of gesimuleerd en draaien om de geoefendheid van zowel de vliegers als de Fighter Controllers. Boven de Noordzee beschikken we over een groot oefengebied waar ook onze NAVO-bondgenoten graag oefenen met hun jachtvliegtuigen. Deze grootschalige luchtgevechten begeleiden wij door via radiocommunicatie een beeld te schetsen van de naderende dreiging, waarna de gevechtsvliegers hun tactieken bepalen. Het burgervliegverkeer boven en rond Nederland is heel druk en mag hier natuurlijk geen last van hebben. Om de veiligheid te garanderen, kunnen we delen van het luchtruim tijdens militaire oefeningen daarom tijdelijk (de)activeren.

f16 stijgt op

Verdachte vliegtuigen

Een oefening kan zomaar omslaan in serious business. Als er bijvoorbeeld een ongeïdentificeerd vliegtuig het Nederlandse luchtruim binnenvliegt, sturen wij er vanuit het AOCS direct twee F-16’s op af. Dit noemen we een QRA: Quick Reaction Alert. Deze jachtvliegtuigen kunnen op ons commando het verdachte toestel heel dicht naderen om te onderzoeken welke intenties het heeft. Zijn bijvoorbeeld de raamluikjes dicht of staan er andere mensen dan alleen piloten in de cockpit? Zo’n QRA is altijd een spannende gebeurtenis en kan zich 7 dagen in de week, 24 uur per dag voordoen.

AOS control room

Verschillende taken

Als officier en luchtgevechtsleider op het AOCS heb ik inmiddels verschillende taken, waaronder die van Battle Manager en Fighter Allocator. In deze functies stuur ik alle luchtgevechtsleiders aan en schep ik de randvoorwaarden voor hun werk: het beveiligen en bewaken van het nationale en NAVO-luchtruim en het dagelijks begeleiden van oefenluchtgevechten tussen gevechtsvliegtuigen. Ik hou toezicht op de vliegveiligheid, communiceer met luchtverkeersleidingsinstanties en wijs bepaalde delen van het luchtruim toe. Ook beheer ik diverse radio’s en heb ik veel contact met de Air Surveillance Controller over de instellingen van datalinks en radarsystemen. Daarnaast ben ik als officier ook verantwoordelijk voor het coachen, begeleiden en evalueren van mijn mensen. Ook kennisoverdracht is dus een belangrijk onderdeel van mijn werk.

AOS control room

Gevechtsleider
aan boord

Ik werk al bijna vijftien jaar bij Defensie en heb door de jaren heen verschillende functies bekleed, ook in het buitenland. Het hoogtepunt tot nu toe is mijn tijd op NAVO-basis Geilenkirchen, net over de Duitse grens bij Sittard. Hier was ik onder meer gevechtsleider aan boord van AWACS-radarvliegtuigen. Deze toestellen worden wereldwijd ingezet tijdens oefeningen en operaties en kunnen tot maar liefst 500 kilometer om zich heen kijken en zo hun omgeving zeer gedetailleerd in kaart brengen. Ook gaf ik leiding aan mensen uit zeventien verschillende landen met allemaal andere rangen en achtergronden. Geilenkirchen was ook op privégebied een mooie tijd: ik ging erheen met alleen mijn vriendin en kwam terug met een compleet gezin.

Awacs control room

Missiefocus

Net als veel andere militairen ben ik ook op uitzending geweest. In totaal heb ik vier keer voor een paar maanden in diverse delen van Afghanistan gezeten. Op missie zet je een knop om en doe je je werk onder hele andere omstandigheden. Daar leer je veel van, zowel op professioneel als persoonlijk vlak. Denk aan competenties als discipline, teamgeest en verantwoordelijkheid. Bij Defensie doe je ervaringen op die bij een ‘normale’ werkgever ondenkbaar zouden zijn. Daarnaast vind ik het prettig dat het werk zelf zo veelzijdig is; als ik voor mijn dienst aankom in Nieuw-Milligen weet ik nooit wat ik die dag kan verwachten. Zoals Forrest Gump het zo mooi verwoordde: “Life is like a box of chocolates. You never know what you're gonna get.” En zo is het als Fighter Controller maar net. ’

Verhalen van
onze militairen

Bekijk alle verhalen